Welke geheugenkaart kiezen voor je Sony camera?

Onmisbaar voor elke camera zijn geheugenkaarten. Deze komen in alle vormen, maten, snelheden en prijzen. Maar hoe kies je de juiste geheugenkaart voor je Sony camera? Waar moet je mee rekening houden? Wat is belangrijk? We zetten de voornaamste aspecten hieronder even op een rij. De SD-card associatie bouwt het hele SD verhaal ook helemaal niet gemakkelijk en logisch ineen, wat ik ervan begrijp, lees je hieronder.

Met de komst van HFR (high frame rate voor slow-motion op RX10-II en RX100-IV), XAVC-S codec en 4K-video zijn de regels voor het kiezen van een geschikt geheugenkaartje bovendien nog een beetje ingewikkelder geworden. Om het overzicht te bewaren, bespreken we enkel de relevante informatie omtrent geheugenkaarten voor Sony-camera’s. De drie belangrijkste criteria bij het kiezen van een geheugenkaart zijn type, grootte en snelheid. Deze criteria bepalen uiteraard ook de prijs.

• Type: In (de meeste) Sony camera’s passen ofwel memorystick pro duo kaarten als SD-kaarten. Memorystick was een Sony-eigen formaat dat hoofdzakelijk (om niet te zeggen uitsluitend) in Sony-camera’s kon gebruikt worden. Enkele jaren geleden heeft Sony zelf de sprong naar SD-kaarten gemaakt. Heb je nog memorystick pro duo (het aspect duo is van belang) liggen, dan passen deze probleemloos in je Sony camera. Let wel op de juiste oriëntatie van de kaart in de gleuf! Memorystick pro duo kaarten zijn iets kleiner dan SD-kaarten en vergen enige handigheid om ze in de gleuf te passen. Koop je nieuwe kaarten, dan zijn SD-kaarten de beste en meest toekomst zekere keuze.
  
  
• Grootte: Relevante groottes zijn vandaag: (4), 8, 16, 32, 64 en 128 gigabyte (GB). Geheugenkaart tot en met 2 GB worden SD-kaarten genoemd, van 4 GB tot en met 32 GB zijn SDHC (high capacity), geheugenkaarten van 64 GB of groter zijn de SDXC-kaarten (extended capacity). Alle moderne Sony camera’s zijn compatibel met SDXC (en uiteraard ook met SD en SDHC), maar let wel op als je camera’s of toestellen van andere merken hebt of deze compatibel is met SDXC kaarten! Formatteer deze kaarten uitsluitend met behulp van je camera!

De gemiddelde bestandsgrootte voor een Nex “jpeg fine” (uitgezonderd Nex-7) bedraagt ongeveer 5,5 MB. Jpeg bestanden zijn variabel naargelang het detail in de foto. Twee GB betekent 2000 MB (de conventie bij geheugenkaarten bedraagt 1GB = 1000 MB ipv 1024 MB) wat dan betekent dat 363 foto’s genomen kunnen worden. Voor een Nex-7 zijn dat 260 foto’s. Immers, hoe meer megapixels een camera heeft, hoe meer informatie opgeslagen moet worden. Zowel de Nex-3N, Nex-5T, Nex-6 hebben 16 megapixels. De Nex-7, A5100 of A6000 hebben bijvoorbeeld 24 megapixels.

Het RAW bestandsformaat is de zwaarste: als leidraad kan 1 MB per megapixels worden gesteld (uitgezonderd de Sony A7 serie vanaf November 2015). De Nex-6 met 16 megapixels neemt 16 MB per foto in beslag terwijl de Nex-7 24 MB ruimte per foto nodig heeft. Een A7RII geeft in compressed 14 bit modus 42 MB raw-files.

VIDEO: Filmen in Full HD aan de hoogste kwaliteit (varieert nogal voor elke camera) neemt gemiddeld 3 MB per seconde in beslag. Op een 2 GB kaartje kan je dus een dikke 10 minuten film opslaan.

• Snelheid: De snelheid is een onderschat criterium bij de selectie van geheugenkaarten. Snelheden worden conform de regels van de SD card association ingedeeld volgens: klasse 2, 4, 6, 10 en UHS-I (nu ook UHS-II (SDXC-II) voor snelheden van bijvoorbeeld 280MB/s, maar geen enkele Sony camera ondersteunt dat op het moment van schrijven.) (ultra high speed). Hoe hoger de nummering, hoe sneller de kaart officieel is. Op een geheugenkaart worden soms 2 snelheidsmarkeringen simultaan gebruikt om de compatibiliteit te benadrukken (bv. klasse 10 en UHS-I).

BELANGRIJK!

Sinds kort is er ook een markering voor “U3”. Dit is erg belangrijk en NOODZAKELIJK als je een Sony RX10-II, RX100-IV, Sony A7SII of Sony A7RII hebt om HFR of in 4K te filmen in de hoogste kwaliteit. Om 4K te filmen, heb je minstens een SDXC kaartje nodig (d.w.z. 64 GB), maar U3 is nodig om in de hoogste kwaliteit (bitrate) te filmen.

Slechts 1 van onderstaande kaartjes kan 4K filmen aan 100Mbps: SDXC (= minstens 64 GB) en U3. Het meest linkse kaartje maakt melding van volgend logo: 

Een andere kaartje van bovenstaande foto kan 4K filmen maar “slechts” aan 60Mbps: SDXC maar geen U3. 2^e kaartje van links voldoet aan deze specificatie. Alle andere kaartjes zijn kleiner dan 64GB en zijn aldus geen SDXC kaartjes. Ze kunnen niet filmen met de efficiënte XAVC-S codec, maar kunnen wel filmen de iets oudere AVCHD codec. XAVC-S wordt zowel voor full-HD als voor 4K-video gebruikt, AVCHD wordt tegenwoordig niet meer gebruikt op Sony camera’s en is geschikt voor full-HD kwaliteit.

Jammer is ook dat voorlopig geen enkele Sony camera SDXC-II (UHS-II) ondersteunt. Deze kaartjes ondersteunen snelheden van bijvoorbeeld 280MB/s en hebben aan de achterkant extra contactpunten (een dubbele rij). Je kan dus niet verwachten dat Sony camera’s via een firmware-upgrade de snellere kaartjes gaan volledig gaan ondersteunen (maar ze werken wel prima op SDXC-I snelheden).

Let ook heel erg goed op als je kaartjes koopt (bijvoorbeeld van Sony), soms zien kaartjes er bijna identiek uit, maar zit er een heel klein verschil op waardoor het kaartje niet geschikt is voor 4K! (U3….!) Zoek de verschillen tussen onderstaande kaartjes (en het gaat NIET over 32 versus 16GB):

Het onderste kaartje (32 GB) heeft de snelheidindex U3, het bovenste kaartje niet. Beide kaartjes zijn overigens niet geschikt voor 4K, HFR (slow-motion) of video via de moderne XAVC-S codec: daarvoor heb je een SDXC kaartje nodig. Heb je geen SDXC kaartje, kies dan voor de AVCHD codec in het menu van je camera.

In de praktijk zijn de verschillen tussen de fabrikanten zo groot dat de klasse indeling weinig betrouwbaar is. Beter is het om de werkelijke lees- en schrijfsnelheden van geheugenkaarten op te zoeken. Sommige fabrikanten vermelden 1 snelheid (bv. 40mb/s) op de geheugenkaart (bv. Sony, Sandisk, …). Laat je echter niet misleiden, de meeste fabrikanten (ook Sony…) zijn erg ijverig met het overwaarderen van hun snelheden. Wanneer maar 1 snelheid vermeld wordt, is het steeds de leessnelheid. De schrijfsnelheid is in de meeste gevallen vele malen lager dan de leessnelheid. Als een foto genomen wordt, speelt de schrijfsnelheid naar de kaart een rol, wordt een foto herbekeken of overgeplaatst op een ander medium, dan speelt de leessnelheid (in combinatie met het apparaat dat je geheugenkaart leest) een belangrijke rol. Soms wordt de snelheid weergegeven als bv. 600X. Dit stemt overeen met 600 keren 0,150 MB per seconde oftewel 90 MB/s. Deze notatie is typisch voor fabrikanten als Lexar en Transcend.

Het Sony kaartje van bovenstaande foto toont 94Mb/s. Dit geldt enkel voor de leessnelheid, de schrijfsnelheid van dit kaartje is 60Mb/s (en staat op de verpakking, niet op het kaartje). Sony heeft echter ook een reeks die sneller is: 95Mb/s lezen en 90Mb/s schrijven. Dit geldt ook voor de extreme-pro serie van Sandisk, zoals de 2 Sandisk kaartjes op bovenste foto.

Vaak wordt onterecht gedacht dat de snelheid van een geheugenkaart van ondergeschikt belang is aangezien elke camera een buffergeheugen heeft om de foto’s tijdelijk in op te slaan. Een snelle geheugenkaart is echter onmisbaar bij actie en een snelle reeks foto’s achter elkaar. Ook is het nuttig een voldoende snel kaartje te kopen om de werking van je camera niet te vertragen. Vooral het herbekijken en oproepen van foto’s gaat hierdoor merkbaar sneller.

Wat zijn goede geheugenkaarten?

Het mag ondertussen duidelijk zijn dat iemand die ook graag filmt met zijn Sony camera, een grote en snelle geheugenkaart koopt. Met een geheugenkaart van 8 GB kan je minimaal 40 minuten filmen zonder foto’s te nemen in full-HD. Dat lijkt niet weinig, maar stel: op een vakantie van 10 dagen kan je slechts 4 minuten filmen per dag. Voor video wordt bovendien minimum een klasse 4 kaartje aanbevolen, maar gezien de grote verschillen tussen de fabrikanten onderling is het raadzaam te kiezen voor een klasse 6 of hoger. Persoonlijk zou ik gaan voor zo snel je budget toelaat. Voor fotografie liggen de eisen anders naargelang je veel actie fotografeert of niet. Fotografeer je veel actie of wil je niet gehinderd worden bij het herbekijken en vergroten van foto’s, opteer dan voor geheugenkaarten minstens 45 MB/s, maar bij voorkeur (veel) meer. In andere gevallen is een klasse 6 en bij voorkeur een klasse 10 kaartje voldoende.

Geheugenkaarten die ik persoonlijk kan aanbevelen:

Sandisk Extreme Pro 95 MB/s: Dit is een UHS-I kaartje met een leessnelheid van 95mb/s (staat vermeld op de kaart) en een schrijfsnelheid van ongeveer 90 mb/s. Deze snelheden zijn betrouwbaar en worden in werkelijkheid bijna behaald. Een prijzige kaart, maar zowat het beste op de (betaalbare) markt.

Sony Expert UHS-I 94 MB/s: http://www.sony.be/nl/electronics/sd-kaarten/sfux2-series Dit type kaartje is de subtop reeks van Sony. Het haalt bijna een werkelijke leessnelheid van 94 MB/s maar heeft een schrijfsnelheid van ongeveer 45 MB/s. De prijs is vergelijkbaar als de Sandisk extreme 45 MB/s (lees- en schrijfsnelheid) wat deze Sony kaart prijs/kwaliteit erg interessant maakt. Klein detail: Sandisk is op het moment van schrijven bezig aan een update van zijn Extreme 45 MB/s kaarten naar 80 MB/s lezen en 60 MB/s schrijven. Als je geen sportfotograaf bent, zit je hiermee goed, ook voor de A7RII.

Transcend Transcend kaarten geven over het algemeen veel waar voor je geld. Zoek je een grote, betaalbare SDXC met U3 mogelijkheden, zoek dan zeker eens naar Transcend.

Lexar is een andere grote (dure) speler, maar heb ik persoonlijk niet zo positieve ervaringen mee wat niet wil zeggen dat ik wellicht gewoon pech heb gehad. Ik kan er daarom niet veel over zeggen.

Conclusie

Als je:

-4K wil filmen, of slow-motion wil kunnen (HFR): SDXC en U3

-Full-HD wil filmen met XAVC-S codec: SDXC

-Full-HD wil filmen met iets oudere AVCHD codec: SD(HC)